SPSS – مباحث این بخش شامل موارد زیر می باشد:
اولین گام برای کار با نرم افزار SPSS وارد کردن داده ها در صفحه مشخص شده توسط کادر قرمز میباشد. هنگامی که SPSS را اجراء میکنید صفحه کاربرگ بدون نام, باز شده و آماده وارد کردن متغیرها و مقادیر مربوط به آنها میباشد. اگر قبلاً با برنامههای صفحه گسترده مانند Excel , Lotus یا QuattroPro کار کرده باشید، با ساختار این صفحه کاملاً آشنا هستید.
صفحه کاربرگ از چند جزء مهم تشکیل شده است که در ادامه به بررسی تمامی جزئیات آن میپردازیم.
هر سطر یا رکورد شامل یک سری اطلاعات مربوط به موضوع تحقیق یا تحلیل میباشد. در SPSS سطر یا رکورد را Case مینامند.
یکی دیگر از اجزاء مهم در صفحه کاربرگ ستون است. هر ستون شامل یک سری اطلاعات یا مقادیر مربوط به یک متغیر میباشد.
یکی دیگر ازاجزاء مهم صفحه کاربرگ سلول نام دارد. مکان ورود دادهها را سلول میگویند. هر سلول محل تقاطع یک سطر و یک ستون است.
سطرها و ستونها و دادههای وارد شده در سلولها, یک پرونده را تشکیل میدهند. صفحه کاربرگ در SPSS برای تعداد کم دادهها بسیار مفید است.
در صورت زیاد بودن تعداد دادهها و لزوم انجام برخی کارها روی آنها, مانند مرتب سازی,
بهتر است ابتدا دادهها را در یک کاربرگ مانند Excel یا یک بانک اطلاعاتی مانند Access وارد کنید. سپس با آن دادهها در SPSS کار کنید.
روی دکمه … مشخص شده کلیک کنید.
در قسمت مشخص شده توسط کادر قرمز گزینههای Width و Decimals را مشاهده میکنید که در این پنجره نیز وجود دارد و میتوانید مقادیر آنها را تغییر دهید.
در قسمت Label میتوانید عبارتی را برای متغیر وارد کنید که در نمودارها و … این عبارت به جای نام متغیر ظاهر شود.
در قسمت Values برای مقادیر خاصی میتوانید حروف یا کلمه خاصی را وارد کنید تا در نمودار آن مقدار با این کلمه نمایش داده شوند.
برای مثال به کلمه Male عدد ۱ و به کلمه Female عدد ۲ را اختصاص دهید تا در نمودار به جای دو عدد ۱ و ۲ دو عبارت Male و Female بر روی محور مختصات نمایش داده شود.
پس برای چنین مواردی لازم نیست داده را از نوع String تعیین کنید و برای ورود اطلاعات هر بار کلمه Male یا Female را تایپ کنید فقط کافیست عدد ۱ یا ۲ را وارد کنید.
اکنون برای تعریف یک مقدار بر روی ستون Values کلیک کنید.
روی علامت … کنار این ستون کلیک کنید.
روی جعبه متن جلوی گزینه Label کلیک کنید.
عدد ۱ را وارد کنید.
در قسمت Label یک نام دلخواه برای مقداری که میخواهیم تعریف کنیم وارد میکنیم برای مثال عبارت Var1 را تایپ کنید.
روی دکمه Add کلیک کنید.
با این کار یک متن به نام Var1 تعریف کردهایم که برابر عدد یک میباشد. روی دکمه OK کلیک کنید.
در قسمت داده Missing کلیک کنید.
اکنون میتوانید در این پنجره روش برخورد SPSS با مقادیر غایب را تعیین کنید. با انتخاب گزینه اول (No Missing Values) یعنی هیچ مقدار غایب در این پرونده وجود ندارد.
با انتخاب گزینه Discrete Missing Values میتوانید حداکثر سه داده بهعنوان مقادیر غایب وارد کنید.
گزینه Range Plus Discrete Missing Values با انتخاب این گزینه میتوانید دامنه مقادیر بین کوچکترین و بزرگترین عدد، به اضافه یک داده خارج از دامنه را به عنوان مقادیر غایب وارد کنید.
روی دکمه Cancel کلیک کنید.
روی میله لغزان کلیک کنید.
برای تعیین تراز ستون روی ستون Align کلیک کنید.
روی لیست بازشونده کلیک کنید.
مشاهده میکنید این لیست دارای سه گزینه میباشد که هر یک از این گزینهها نحوه قرارگیری دادهها در سلولها را مشخص میکنند. برای آنکه دادههای موجود در این ستون در سمت چپ ستون قرار بگیرند.روی گزینه Left کلیک کنید.
برای تعریف عرض ستونها روی ستون Columns کلیک کنید.
در این قسمت میتوانید عرض ستونها را به دلخواه تغییر دهید. برای مثال روی دکمه افزایش مشخص شده برای اضافه شدن عرض ستونها کلیک کنید.
مشاهده میکنید این متغیر به کاربرگ اضافه شده است. اکنون میتوان دادههای مورد نیاز را در این متغیر ذخیره نمود. در ادامه دو متغیر دیگر نیز به همین روش اضافه میکنیم.
در این قسمت برای راحتی کار قبل از ورود و ویرایش دادهها متغیرهای مورد نیاز برنامه را ایجاد کردهایم. برای ورود دادهها روی سلول مشخص شده کلیک کنید.
عدد ۱ را وارد کنید.
روی سلول opt کلیک کنید.
عدد ۱ را وارد کنید.
روی سلول test1 کلیک کنید.
عدد ۵ را تایپ کنید.
مشاهده میکنید مقدار داخل سلول تغییر پیدا کرده است.
بعد از ورود دادهها و ویرایشهای لازم روی آنها باید پرونده را ذخیره کرد. بر روی دکمه Save File کلیک کنید.
در ادامه در قسمت File Name عبارت file1 را بعنوان نام فایل وارد میکنیم
روی دکمه Save کلیک کنید.
اکنون این پرونده با نام file1 و پسوند sav ذخیره شده است.
اگر بخواهیم این پرونده را تحت یک نام دیگر یا در مکان دیگری مانند دیسکت ذخیره کنیم
باید از گزینه Save as استفاده نماییم.
برای این کار منوی File را باز کنید.
روی گزینه Save As کلیک کنید.
با استفاده از بخش مشخص شده توسط کادر قرمز میتوانید شاخه یا درایوی که میخواهید فایل در آنجا ذخیره شود را تعیین کنیم.
روی دکمه Variables کلیک کنید.
در این پنجره میتوانید تعیین کنید که کدام متغیرها ذخیره شوند.
اگر بخواهید دادههای متغیر Opt ذخیره نشود کافیست روی مربع قسمت Keep این متغیر کلیک کنید.
با استفاده از دکمه Keep All تمامی متغیرها انتخاب شده و توسط دکمه Drop All تمامی متغیرها حذف میشوند.
برای تأیید تنظیمات باید روی دکمه Continue کلیک کنید
و در صورتی که میخواهید انصراف دهید روی دکمه Cancel کلیک کنید. روی دکمه Continue کلیک کنید.
اکنون عبارت Keeping 3 of 3 variables بالای نام فایل نمایش داده شده است.
این عبارت نشان دهنده این است که سه متغیر از سه متغیر موجود در این فایل ذخیره میشوند.
روی دکمه Save کلیک کنید.
روی دکمه Insert Case کلیک کنید. برای اجرای این دستور میتوانستید منوی Edit را باز کنید و گزینه Insert Case را انتخاب کنید.
مشاهده میکنید یک سطر به کاربرگ اضافه شده است و میتوانید در این سطر مقادیر دلخواه خود را وارد کنید
برای افزودن یک متغیر جدید به صفحه کاربرگ روی سلولی که میخواهید متغیر جدید قبل از آن اضافه شود کلیک کنید.
برای مثال روی سلول مشخص شده کلیک کنید.
روی دکمه Insert Variable کلیک کنید. برای اجرای این دستور میتوانستید منوی Edit را باز کنید
و گزینه Insert Variable را انتخاب کنید.
مشاهده میکنید که با اینکار سطر انتخاب شده، حذف شده است.
برای حذف یک متغیر یا ستون روی عنوان متغیر در صفحه کاربرگ کلیک کنید.
در اینجا نیز میتوانیم با استفاده از منوی Edit و انتخاب گزینه Clear این متغیر را حذف کنیم.
راه دیگر استفاده از دکمه Delete صفحه کلید میباشد. کلید Delete صفحه کلید را فشار دهید تا این متغیر حذف گردد.
مشاهده میکنید متغیر مورد نظر از صفحه حذف شده است.
برای حذف بیش از یک سطر یا ستون در زمان انتخاب سطر یا ستون, به جای انتخاب یک سطر یا ستون, در حالیکه نشانگر ماوس را روی شماره اولین سطر یا عنوان اولین ستون قرار دادهاید, کلید سمت چپ را فشرده نگه دارید
و سپس آنرا روی بقیه سطرها یا ستونها حرکت دهید تا با هم انتخاب شوند.
سپس با استفاده از کلید Delete از صفحه کلید
یا فرمان Clear از منوی Edit میتوانید ردیفها یا ستونهای مورد نظر خود را حذف نمایید.
شما اکنون در پایان این بخش قرار دارید