آزمون کروسکال – والیس Kruskal–Wallis از جمله آزمونهای ناپارامتری تحلیل آماری مشابه آزمون آزمون فریدمن است که در این آموزش نرم افزار spss به آن می پردازیم.این آزمون متناظر با آزمون F می باشد، و در مواردی بکار می رود که مانند آزمون F تعداد گروهها بیش از دو باشد، همچنین ، بتوان مشاهدات را در بین گروههای مستقل رتبه بندی کرد؛ یعنی مقیاس اندازه گیری دست کم، ترتیبی باشد.
این آزمون معادل ناپارامتری آزمون تحلیل واریانس یک طرفه (F یا ANOVA) است و همانند این آزمون زمانی تحلیل آماری بکار می رود که تعداد گروههای مورد مقایسه بیش از دو باشد. مقیاس اندازه گیری در آزمون کروسکال والیس حداقل باید ترتیبی باشد. این آزمون برای مقایسه میانگین های بیش از دو نمونه رتبه ای (یا فاصله ای) بکار می رود. فرضیه ها در این آزمون بدون جهت است، یعنی فقط تفاوت را نشان می دهد و جهت بزرگتر با کوچکتر بودن گروه ها را از نظر میانگین نشان نمی دهد.
فرضیه های مخالف در این آزمون همواره بدون جهت است، یعنی نشان می دهد که گروهها با یکدیگر متفاوت اند، اما هرگز نمی گوید که کدام گروه بالاتر و کدام گروه پائین تر است.
آزمون های ناپارامتری، آزمون کروسکال-والیس نوعی تعمیم یا گسترش یافته آزمون من-وایت نی است. یعنی در مواردی بکار می رود که در فرض صفر ادعا شود K نمونه مستقل از یک توزیع پیوسته واحد یا چند توزیع مشابه یا میانه یکسان گرفته شده اند.
آزمون کروسکال والیس برای مقایسه بیش از دو گروه یا توزیع مستقل تحلیل آماری در زمانی به کار می رود که یا داده ها به صورت رتبه ای بوده و یا ایمکه بتوان آنها را رتبه بندی کرد.
اجرای آزمون کروسکال – والیس:
دانشکده ای دارای شش رشته تحصیلی مختلف با ۵۰ استاد است. برای ارزیابی روش تدریس اساتید، به تمامی دانشجویان پرسشنامه ای داده شده تا به ایشان رتبه دهند. نتیجه رتبه بندی اساتید بر اساس نمره های داده شده در جدول زیر تحلیل آماری در دسترس است. آیا می توان گفت که این ۶ رشته از لحاظ رتبه بندی استادان یکسانند؟
A | B | C | D | E | F |
۱۲ | ۲ | ۲۴ | ۴۱ | ۳ | ۲۰ |
۱۳ | ۲۱ | ۲۸ | ۳۵ | ۱۵ | ۴۰ |
۸ | ۲۷ | ۳۱ | ۲۵ | ۲۲ | ۳۴ |
۲۹ | ۳۹ | ۳۸ | ۴۶ | ۲۳ | ۱۸ |
۴ | ۴۸ | ۴۹ | ۴۲ | ۱۱ | |
۱۴ | ۶ | ۴۷ | ۴۳ | ۷ | |
۵ | ۲۶ | ۴۴ | ۹ | ۱ | |
۱۰ | ۴۵ | ۱۹ | ۵۰ | ||
۱۶ | ۱۷ | ۳۶ | |||
۳۰ | ۳۷ | ||||
۳۲ | |||||
۳۳ |
Ho: گروهها از لحاظ روش تدریس یکسانند. H1 : گروهها از لحاظ روش تدریس یکسان نیستند.
حال تمام اعداد را به ترتیب در یک ستون وارد می کنیم، و در ستون مقابل از هر یک از اعداد عدد مربوط به گروه آنرا مشخص می کنیم؛ مثلاً اگر عدد ۱۲ از ستون A را وارد کردیم بایستی در ستون مقابل آن عدد ۱ را وارد کنیم و به همین ترتیب هر عدد تحلیل آماری از ستوتن A را وارد کردیم تحلیل آماری در ستون مقابل آن عدد یک ، اعداد مربوط به ستون B را عدد ۲، ستون C عدد ۳ و … برای ستون F عدد ۶ را وارد می کنیم.مانند شکل زیر تحلیل آماری که تا داده سی و پنجم اُم نشان داده شده است، همچنین مانند شکل زیر در قسمت Variable view تنظیمات لازم را انجام می دهیم.
حال مسیر تحلیل آماری زیر را در نرم افزار طی می کنیم و متغیر ها تحلیل آماری را مانند شکل زیر در پنجره های مورد نظر وارد می کنیم.
Analyze / Nonparametric Tests / Legacy Dialogs / K Independent Samples …
اکنون بر روی دکمهء Define Range … کلیک کرده و در کادر Minimum عدد ۱ و عدد ۶ را در کادر Maximum وارد می کنیم، دقت کنید که این اعداد نمایندهء دامنهء نمونه ها می باشند و چون در اینجا ۶ نمونه داریم عدد ۱ و ۶ را وارد می کنیم.
بر روی دکمه Continue کلیک کرده و سپس در قسمت Option نیز می توانیم در قسمت Statistics برای در دست داشتن اطلاعات بیشتر گزینه Descriptive را فعال نمائیم. و سپس بر روی Continue کلیک کرده و OK می کنیم.
همانطور که مشخص شده مقدار Sig. برابر .۰۰۲ است و چون از .۰۵ کوچکتر است لذا فرض صفر رد می شود، پس نتیجه می گیریم تحلیل آماری که گروهها از لحاظ روش تدریس یکسان نیستند. البته اختلاف میان میانگین های گروهها در جدول دوم نیز گویای این واقعیت است.